भारत 11 मे ला राष्ट्रीय तंत्रज्ञान दिवस साजरा करतो पण त्याला एक इतिहास आहे. त्याच दिवशी, 11 मे 1998 रोजी, भारताने एरोस्पेस अभियंता आणि दिवंगत राष्ट्रपती डॉ. एपीजे अब्दुल कलाम यांच्या नेतृत्वाखालील ऑपरेशनमध्ये राजस्थानमधील भारतीय सैन्याच्या पोखरण चाचणी रेंजवर शक्ती-1 अणु क्षेपणास्त्राची यशस्वी चाचणी केली.
दोन दिवसांनंतर, त्याच पोखरण-II/ऑपरेशन शक्ती उपक्रमाचा भाग म्हणून देशाने आणखी दोन अण्वस्त्रांची यशस्वी चाचणी घेतली.
या चाचण्यांनंतरच तत्कालीन पंतप्रधान अटलबिहारी वाजपेयी यांनी भारताला आण्विक राष्ट्र घोषित केले आणि भारत ‘न्यूक्लियर क्लब’ राष्ट्रांमध्ये सामील होणारा सहावा देश बनला.
देशातील शास्त्रज्ञ, अभियंते आणि तंत्रज्ञांनी केलेल्या या अतुलनीय यशानंतर अटलबिहारी वाजपेयी यांनी 11 मे हा दिवस राष्ट्रीय तंत्रज्ञान दिन म्हणून घोषित केला.
1999 पासून दरवर्षी, तंत्रज्ञान विकास मंडळ (TDB) देशाच्या विकासात भर घालणाऱ्या तांत्रिक नवकल्पनांचा सन्मान करून हा दिवस साजरा करते.
प्रत्येक वर्षाच्या कार्यक्रमासाठी एक थीम देखील निवडली जाते.
राष्ट्रीय तंत्रज्ञान दिवस इतका महत्त्वाचा का आहे?
1.या दिवसाला स्वतःचे मोठे महत्त्व आहे कारण या विशिष्ट दिवशी भारताने तांत्रिकदृष्ट्या मोठी प्रगती साधली.
2. या दिवशी भारताने आपल्या पहिल्या स्वदेशी विमान 'हंस-3'ची चाचणीही घेतली होती
3. हंस-3 ची चाचणी घेतल्यानंतर भारताने त्रिशूल क्षेपणास्त्राची यशस्वी चाचणी घेतली होती आणि राजस्थानमधील पोखरण येथे तीन यशस्वी अणुचाचण्याही केल्या होत्या.
4. 11 मे 1998 रोजी भारताने आपल्या संरक्षण कौशल्याचे प्रदर्शन करण्यासाठी राजस्थानमधील पोखरण येथे पाच अणुऊर्जेवर चालणाऱ्या बॉम्बची चाचणी केली. भारतीय इतिहासातील हा सर्वात महत्त्वाचा क्षण मानला जातो.पोखरण -II बद्दल काही महत्वाच्या गोष्टी :
1. पोखरण-II हा मे 1998 मध्ये भारतीय लष्कराच्या पोखरण चाचणी रेंजवर भारताने केलेल्या पाच अणुबॉम्ब चाचणी स्फोटांचा क्रम होता.
2. ही भारताची दुसरी अणुचाचणी होती; स्माइलिंग बुद्धा नावाची पहिली चाचणी मे १९७४ मध्ये घेण्यात आली.
3. पाचपैकी पहिला स्फोट फ्यूजन बॉम्बचा होता आणि उर्वरित चार विखंडन बॉम्ब होते.
4. या अणुचाचण्यांमुळे जपान आणि युनायटेड स्टेट्ससह अनेक प्रमुख राज्यांनी भारताविरुद्ध विविध करार केले.
5. 11 मे 1998 रोजी 'ऑपरेशन शक्ती' (पोखरण-2) एक फ्यूजन आणि दोन फिशन बॉम्बच्या स्फोटाने सुरू करण्यात आले.
6. 13 मे 1998 रोजी, दोन अतिरिक्त विखंडन यंत्रांचा स्फोट झाला आणि पंतप्रधान अटलबिहारी वाजपेयी यांच्या नेतृत्वाखालील भारत सरकारने लवकरच भारताला पूर्ण आण्विक राज्य घोषित करण्यासाठी पत्रकार परिषद बोलावली.
7. पूर्वी या ऑपरेशनला ऑपरेशन शक्ती-९८ (पॉवर-९८) असे म्हटले जात होते आणि पाच अणुबॉम्बांना शक्ती-V द्वारे शक्ती-I असे नाव देण्यात आले होते.
